Le Trésor du breton écrit Teñzor ar brezhoneg skrivet
Ce blog s'inscrit en complément de la Chronique Brezhoneg : trésor du breton écrit publiée dans Ouest-France dimanche. Vous y trouverez les textes intégrals et leurs traductions ainsi que des éléments de bibliographie et des liens internet pour en savoir plus. Amzer ar brezhoneg skrivet a ya eus ar bloaz 800 betek vremañ. Kavout a reoc'h amañ ar pennadoù en o hed hag o zroidigezh ha war an dro un tamm levrlennadurezh hag al liammoù internet da vont pelloc'h ganti ma peus c'hoant.

2123 : Les Bretons parleront ils anglais dans un siècle ? Au Pays-bas le passage à l’anglais des jeunes inquiète.

C’est l’hebdomadaire bretonnant Ya (oui) qui sort l’info. Fabien Lecuyer, chroniqueur des phénomènes linguistiques à travers le monde s’est intéressé à la campagne Komz ouzhin en izelvroeg (Parle-moi en néerlandais) qui mobilise les défenseurs de cette langue parlée pourtant par 20 millions de personnes aux Pays-Bas en Belgique et en France. 

Pa yaer en izelvroeg gant koñversanted ‘zo a greiz Amsterdam e c’heller klevet anezhe o respont deoc’h ”Ha moien zo deoc’h da gomz e saozneg mar plij ?” Ken eo daet ar saozneg da vout ar yezh ofisiel e straedoù zo. (Quand on parle en néerlandais aux commerçants du centre d’Amsterdam on s’entend répondre :”Pouvez-vous parler anglais s’il vous plaît !”. L’anglais est devenu la langue officielle dans certaines rues.

La cause est multiple : E saozneg e vez graet ar c’hentelioù en holl skolioù meur pe dost (Les cours sont donnés en anglais dans la quasi-totalité des universités). Le pays a ouvert ses portes  aux étudiants et aux travailleurs étrangers : Ur c’hard ag ar boblañs zo estrañjour hag ar saozneg a servij da genyezh etre an dud-se (Un quart de la population est d’origine étrangère et l’anglais leur sert de langue commune). La troisième raison est une créolisation de la langue : Leun a c’herioù saozneg a zo en izelvroeg a-vremañ hag e Flandrez eo e vez forchet ar gerioù nevez. Lavaret e vez gant Izelvroiz e vez komzet gwelloc’h izelvroeg e Belgia evit en Izelvroioù. (Le néerlandais est corrompus de mots anglais, et les néerlandais disent que c’est en Flandres belge qu’on parle le vrai néerlandais).

De plus, le système scolaire performant fait que tout le monde est capable de parler anglais : Gouiet e vez saozneg gant an holl, memes ar re gozh. N’eo ket diaes evit ar re yaouank mont e saozneg etreze (Tout le monde sait l’anglais, même les anciens, Les jeunes n’ont aucune difficulté à parler anglais entre eux.)

Fabien Lecuyer en tire la leçon : Emañ brezel ar brud àr-nes bout kollet gant an izelvroeg e-kenver ar Saozneg. Pezh zo c’hoarvezet evit hor yezhoù Breizh hag ar pezh a zegouezh evit ar galleg. ( Le Néerlandais est sur le point de perdre son prestige face à l’anglais, ce qui est arrivé en Bretagne pour nos langues est en train de se passer pour le français).

Rendez-vous dans un siècle pour faire le point et en attendant gardez votre langue du coeur !

Pennad orin / Texte original

Troidigezh / Traduction

Gouzout Muioc’h / Pour aller plus loin

Brezhoneg ha Neerlandeg / Langue bretonne et Néerlandais

Fabien Lecuyer, An izelvroeg àr zigresk, ar saozneg war gresk, in Ya, N°959, 24 a viz Here 2023 (Lec'hiad)
Jan Deloof, Geriadurig brezhoneg-neerlandeg, Woordenboekje Nederlands - breton, Yoran embanner, 2004.
• Breizh Izel, het oude land der Kelten (1969)
• Maar nog zingt Bretanje (1969)
• Bretanje is war poëzie (1981), (anthologie de la poésie bretonne)  
• Voor enn Stel in het koor (1990).
• N'em eus lec'h all ebet/Ik heb geen ander land (1998)